Co musisz wiedzieć o wodzie, którą podlewasz

Wielu ogrodników nie zdaje sobie sprawy, jak kluczową rolę odgrywa chemiczne skład wody, którą podlewają swoje rośliny. Alkaliczność, pH i zawartość rozpuszczonych soli to ważne aspekty decydujące o tym, czy woda nadaje się do uprawy roślin. W artykule przedstawimy kilka faktów o wodzie, które każdy uprawiający powinien znać, aby osiągnąć optymalne wyniki w swoim ogrodzie.

Niezależnie od tego, czy uprawiasz hydroponicznie, czy w podłożach uprawnych, woda jest jednym z podstawowych zasobów, których potrzebują twoje rośliny. Niewielu jednak wie, że skład chemiczny wody w dużym stopniu wpływa na jej przydatność do uprawy roślin. Głównymi parametrami w tym kontekście są alkaliczność, pH i przewodność elektryczna (EC).

Alkaliczność określa zdolność wody do przeciwstawiania się zakwaszeniu i jest zależna od stężenia węglanów (H2CO3) i wodorowęglanów (HCO). Na alkaliczność wpływają także inne związki, np. wodorotlenki, siarczki, fosforany, krzemiany lub borany, ale zwykle występują one w wodzie jedynie w ilościach śladowych. Im wyższa alkaliczność wody, tym mniej jej pH będzie zmieniane przez substancje kwaśne, takie jak rozpuszczalne w wodzie nawozy o wysokiej zawartości jonu amonowego lub mocznika. Natomiast pH wody o niskiej lub zerowej alkaliczności po dodaniu nawozów gwałtownie spadnie, ponieważ brak jej buforów neutralizujących kwasy. Alkaliczność wody można określić na podstawie analizy laboratoryjnej i zwykle wyrażana jest jako ilość CaCO3 lub Ca(HCO3)2.

Alkaliczność powyżej 150 ppm CaCO3 uważana jest za wysoką i taka woda będzie podwyższać pH podłoża. If alkaliczność wody nie jest zbyt wysoka i mieści się w przedziale 150–250 ppm, można to skorygować stosując nawóz wywołujący kwaśną reakcję w podłożu. Takie nawozy zawierają ponad 20 % całkowitej ilości azotu w formie jonu amonowego (NH4+) lub mocznika (im większy udział, tym bardziej kwaśna reakcja). Natomiast nawozy, które zawierają azot wyłącznie w formie azotanów, wywołują reakcję obojętną.

• Woda o alkaliczności 60–150 ppm jest uważana za idealną. Łącz ją z nawozami, które zawierają 20–30 % azotu w formie NH4+/mocznika.
• Woda o alkaliczności poniżej 60 ppm ma niską zdolność buforową. Stosuj nawozy, które zawierają większość azotu w formie azotanów (ponad 90 %) i tylko niewielką ilość jonu amonowego lub mocznika.
• Jeśli alkaliczność wody jest ekstremalnie wysoka (powyżej 250 ppm), należy ją najpierw obniżyć przez dodanie kwasu do około 100 ppm, a następnie stosować nawozy o niskiej zawartości jonu amonowego i mocznika.

pH wody wyraża stężenie jonów wodorowych (H+) i jonów wodorotlenowych (OH-) i jest wskaźnikiem kwasowości lub zasadowości roztworu. pH mierzymy na skali od 0 do 14, przy czym wartości poniżej 7 oznaczają roztwór kwaśny, powyżej 7 roztwór zasadowy, a pH 7 jest neutralne. Idealny zakres pH wody przeznaczonej do podlewania to 5–7, ponieważ jest bliski optymalnemu pH dla uprawy większości gatunków roślin (5,8–6,2). Znaczenie pH polega na tym, że kwasowość wpływa na dostępność składników odżywczych dla roślin, a przy skrajnych wartościach pojawiają się problemy z odżywianiem.

• Jeśli uprawiasz w podłożach organicznych (ziemia, włókno kokosowe, torf), regularnie kontroluj pH podłoża i utrzymuj je w zakresie 5,5–6,5.
• Jeśli uprawiasz hydroponicznie, monitoruj pH roztworu odżywczego i utrzymuj je w zakresie pH 5,6–6,4.

pH wody można regulować przez dodanie kwasu lub zasady. Do obniżania pH najczęściej używa się kwasu azotowego, fosforowego, siarkowego lub kwasu cytrynowego, który jako jedyny jest organiczny i dlatego jego stosowanie jest bezpieczniejsze. Do podwyższania pH stosuje się preparaty zawierające rozpuszczalny magnez lub wapń. Przy regulacji pH bądź cierpliwy — dodawaj kwas lub zasadę stopniowo, za każdym razem dokładnie mieszając roztwór i mierząc pH. Do pomiaru pH można użyć papierków lakmusowych, ale jeśli traktujesz uprawę poważnie, opłaca się zainwestować w cyfrowy miernik pH.

EC to skrót oznaczający przewodność elektryczną, która wskazuje, jak dobrze roztwór przewodzi prąd elektryczny. W kontekście uprawy roślin EC używa się do oceny stężenia rozpuszczonych soli (jonów) w wodzie lub roztworze odżywczym, którego używają rośliny. Te rozpuszczone sole zawierają minerały i składniki odżywcze, takie jak azot, fosfor, potas, wapń, magnez i inne. Do pomiaru EC służą cyfrowe mierniki EC lub kombinowane mierniki EC i pH.

Im niższe EC wody przeznaczonej do podlewania, tym lepiej, zwłaszcza jeśli używasz nawozów zawierających sole mineralne. Dodawanie nawozów zwiększa EC wody, a zbyt duża ilość soli sprawi, że roztwór poparzy korzenie roślin, co objawi się spalonymi końcówkami liści (prześciółkowanie). Woda deszczowa, destylowana lub przefiltrowana przez filtr z odwróconą osmozą nie zawiera rozpuszczonych soli i ma EC 0 mS/cm. Woda z kranu zawsze zawiera rozpuszczone sole, a jej EC zależy od konkretnego regionu.

• Jeśli EC wody do podlewania jest wyższe niż 1 mS/cm (przed dodaniem nawozów), należy ją najpierw przefiltrować odwróconą osmozą lub zmieszać z wodą destylowaną w takim stosunku, aby wartość EC spadła poniżej 0,5 mS/cm.
• Woda o EC 0,5–1 mS/cm (przed dodaniem nawozów) nadaje się do podlewania roślin i do systemów hydroponicznych, ale z czasem może dochodzić do gromadzenia się soli w podłożu, które trzeba częściej przepłukiwać czystą wodą.

Chcesz dowiedzieć się więcej o nowoczesnych metodach uprawy roślin? Odwiedź nasz blog.