Dlaczego i jak utrzymywać stałą temperaturę roztworu odżywczego?

Czy interesuje Cię hydroponiczne uprawianie roślin, albo poświęcasz mu już trochę czasu? Jeśli w hydroponicznych systemach masz problemy z wystę powaniem pleśni albo Twoje rośliny nie rosną tak szybko, jak powinny, a jakość zebranych kwiatów czy plonów pozostawia wiele do życzenia, być może zlekceważyłeś znaczenie optymalnej temperatury podlewania. Dzięki prawidłowej i stabilnej temperaturze roztworu odżywczego możesz tym ryzykom zapobiec.

Jeśli czytasz naszego bloga regularnie, to wiesz, że to z pewnością nie pierwszy raz, gdy kładziemy nacisk na jakość podlewania we wszystkich jego aspektach, zaczynając od tego, jaką wodą podlewasz swoje rośliny. Zwłaszcza w hydroponii jakość wody i rozpuszczonych w niej substancji odżywczych odgrywa kluczową rolę i stanowi podstawę udanej uprawy zarówno w przypadku uprawy w pomieszczeniu (indoor), jak i uprawy na zewnątrz (outdoor). Oprócz filtracji wody monitorujemy pH i EC roztworu odżywczego, co umożliwiają nam pH i EC metry. Filtracja, pH, EC – ale co z temperaturą? Wielu hodowców wciąż zapomina, jak bardzo ważna jest jej stabilność.

Temperatura podlewania a rozpuszczony tlen

W przypadku systemów recyrkulacyjnych (NFT, Ebb&Flow, Atami Wilma itd.) ma to szczególne znaczenie. Zwłaszcza przy tych metodach praktycznie każdy stopień Celsjusza poza idealnym zakresem temperaturowym stanowi problem, który potem negatywnie odbija się na wynikach uprawy.

Do optymalnych temperatur przejdziemy za chwilę. Najpierw wyjaśnijmy ważny związek między temperaturą wody a ilością tlenu rozpuszczonego w niej — a jak wiadomo, rośliny potrzebują go jak najwięcej dla zdrowego i energicznego rozwoju. Jak widać na wykresie, istnieje zależność między temperaturą wody a ilością rozpuszczonego tlenu.

To, że w wodzie rozpuszcza się coraz mniej tlenu, powodują następujące czynniki:

• Rosnąca temperatura
• Ilość rozpuszczonych substancji
• Ciśnienie atmosferyczne

Temperaturę, która w największym stopniu wpływa na nasycenie wody tlenem, wraz z ilością rozpuszczonych substancji (składników odżywczych) możemy — w przeciwieństwie do ciśnienia — dobrze kontrolować. I to dobrze, bo jeśli temperatura roztworu odżywczego przez dłuższy czas jest zbyt wysoka lub zbyt niska, rośliny prawdopodobnie będą osłabione i nie wykorzystają w pełni swojego potencjału. Dlatego w większości przypadków zalecamy unikać nieuchronnych konsekwencji prowadzących do poniżej przeciętnego plonu dzięki stabilnej temperaturze podlewania.

Skutki długotrwale wysokiej temperatury roztworu odżywczego:

• Maleje ilość tlenu rozpuszczonego w wodzie. Niedostateczny dostęp tlenu negatywnie wpływa na rozwój systemu korzeniowego roślin, ich wzrost, zdrowie i końcową jakość.
• Podlewanie, którego temperatura przez dłuższy czas utrzymuje się powyżej optymalnego zakresu, znacznie zwiększa ryzyko chorób grzybowych lub bakteryjnych roślin.
• Wysoka temperatura roztworu odżywczego w połączeniu z intensywnym oświetleniem, zarówno sztucznym, jak i słonecznym, często prowadzi do rozwoju glonów. Glony następnie zużywają jeszcze więcej tlenu.

Skutki długotrwale niskiej temperatury roztworu odżywczego:

• Wolny wzrost roślin.
• Może wystąpić niedożywienie roślin, ponieważ przy zbyt zimnym roztworze odżywczym nie są w stanie pobrać potrzebnej ilości składników odżywczych.

Uwaga na wahania temperatury, czyli stabilność na pierwszym miejscu

Z punktu widzenia temperatury wody, czyli roztworu odżywczego (podlewania), omówiliśmy szczegółowo ryzyka związane z oboma ekstremami. Innym poważnym i częstym problemem podczas uprawy ziół, roślin uprawnych czy innych gatunków roślin są częste zmiany temperatury wody, które powodują niepotrzebny stres, a ściślej mówiąc — szok, u roślin.

Dlatego za wszelką cenę unikaj wahań temperatury! Staraj się utrzymywać temperaturę roztworu odżywczego z jak najmniejszymi odchyleniami, aby Twoje rośliny dzięki stabilnej temperaturze podlewania mogły rosnąć równomiernie i pozostać witalne aż do zbiorów.

Tym ważnym uprzedzeniem dotknęliśmy tematu stresu roślin, któremu poświęciliśmy osobny artykuł: Stres szkodzi roślinom, czyli abiotyczne stresy roślin

Jaką temperaturę roztworu odżywczego utrzymywać w systemach hydroponicznych?

Decyduje o tym źródło wody, ale też otoczenie.

Na początek zmierzymy temperaturę w zbiorniku na wodę. Zbiornik może być zewnętrzny lub częścią systemu recyrkulacyjnego. Przy pomiarze pamiętaj o znanym przysłowiu „Mierz dwa razy...” i dla pewności zmierz temperaturę w zbiorniku kilkakrotnie. Wyniki mogą się różnić w zależności od aktualnej pory dnia. Przy częstych pomiarach temperatury roztworu odżywczego przydatne będą kombinowane ph i ec metry.

Kombinowane urządzenia pomiarowe, w tym temperatura, oferują na przykład bardzo popularne mierniki w praktycznej walizce od renomowanego producenta Milwaukee. Polecamy na przykład zestaw wodoodpornych mierników Milwaukee KIT – Martini pH55 + EC60. Do celów hydroponii jest on idealny między innymi dlatego, że mierzy również wartość TDS (Total Dissolved Solids).

Jeśli docenisz bardziej zaawansowane technicznie urządzenie łączące pomiar i monitoring, polecamy Bluelab Guardian Monitor do śledzenia pH, przewodności i temperatury roztworu odżywczego. Jego niewątpliwą zaletą jest możliwość ustawienia alarmu, który automatycznie ostrzeże Cię za każdym razem, gdy wartości odejdą od normy.

Przechodzimy teraz do sedna sprawy, czyli zalecanych temperatur roztworu odżywczego dla hydroponicznej uprawy roślin. Chcielibyśmy podać dokładne liczby, jednak nawet po przejrzeniu innych źródeł zalecane wartości dla hydroponii mogą się nieco różnić. Doświadczenia profesjonalnych hodowców mówią jasno: najważniejsze jest obserwowanie, jak radzą sobie Twoje rośliny i elastyczne reagowanie na zmiany. Niemniej możesz się wzorować na poniższych informacjach.

• Temperatura roztworu odżywczego w systemach recyrkulacyjnych: orientacyjne minimum 15 °C, orientacyjne maksimum 26 °C.
• Zakres 20–25 °C zapewnia w hydroponicznej uprawie roślin właściwą temperaturę dla zdrowego rozwoju systemu korzeniowego. Jak zapewne wiesz, zdrowy system korzeniowy jest podstawą każdego dobrego plonu.
• Ogólnie przyjmuje się także, że przy temperaturach przekraczających 25 °C rozwijają się pasożytnicze grzyby (oomycety) z rodzaju Pythium.

Co zrobić, gdy zmierzasz nieprawidłowe temperatury?

Jeśli termometr, miernik czy monitor pokazuje wartości znacznie odbiegające od podanych wyżej, trzeba podjąć działania. Temperaturę roztworu odżywczego można wpływać albo bezpośrednio, albo pośrednio.

Pośrednia regulacja temperatury roztworu odżywczego

Hodowcy upraw w pomieszczeniu (indoor) mają to nieco łatwiej niż ci, którzy zajmują się hydroponią na zewnątrz (outdoor). W namiocie do uprawy istnieje kilka sposobów na zmianę temperatury panującej w przestrzeni uprawowej, co wpłynie na temperaturę w zbiorniku. Oto one:

• W razie potrzeby przejść na inny rodzaj oświetlenia z uwagi na emisję ciepła.
• LED oprawy, CFL energooszczędne lampy lub CMH wyładowcze emitują mniej ciepła.
• HPS i MH wyładowcze emitują znacznie więcej ciepła.
• Użyć wewnątrz namiotu grzania lub odwrotnie — chłodnicy powietrza.
• Wprowadzić do środowiska uprawy zimne lub ciepłe powietrze za pomocą wentylatora.

Bezpośrednia regulacja temperatury roztworu odżywczego

Bezpośrednie rozwiązanie w kwestii regulacji temperatury w zbiorniku z roztworem jest zwykle bardziej efektywne, ponieważ nie trzeba zmieniać innych parametrów środowiska uprawowego.

• Łatwą optymalizację temperatury wody w zbiorniku umożliwia cyfrowo sterowane chłodzenie do zbiornika, czyli chiller. To urządzenie przepływowe regulujące temperaturę w zakresie od 18 °C do 35 °C. Niezależnie od tego, czy zmagasz się z niskimi czy wysokimi temperaturami, wystarczy podłączyć chiller do zbiornika lub systemu hydroponicznego i stała temperatura roztworu odżywczego stanie się oczywistością! Chillery od tradycyjnej marki Boyu dodatkowo nie są hałaśliwe i przy rozsądnym użytkowaniu posłużą długo. Dostępne są w czterech wariantach — przy wyborze, oprócz ceny, warto kierować się przepływem wody i zalecaną pojemnością zbiornika.

• Sprawdzony grzałka zanurzeniowa do zbiornika BOYU jest wyposażona we wbudowany regulator temperatury (termostat), dzięki czemu żądaną temperaturę ustawisz prostym obróceniem pokrętła. Możesz wybrać wersję o mocy 100 W, 200 W lub 300 W.

Czy chodzi o wybór chłodzenia, ogrzewania czy jakąkolwiek inną pomoc w kwestii prawidłowej temperatury roztworu odżywczego lub hydroponii ogólnie — czekamy na Twoje pytania pod znanym adresem e-mail: info@higarden.cz.

Polecamy również te produkty:

• TECO HY-500 - chlazení a topení do nádrze
• Atami WILMA Small - 4x6L, 60x60x20cm
• BioNova Hydro Supermix

Co przeczytać dalej:

• Torus Hydro perfectpH: rewolucyjny pH stabilizator
• TBOX: nowość, która się opłaca!
• Hydroponia łatwo: nawadnianie kroplowe (drip)