Enzymy i Twój ogród

Słowo enzym w świecie upraw indoor i outdoor pojawia się coraz częściej. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się, czym właściwie są, czy i jak pomagają w uprawie oraz jak skutecznie je wykorzystać na grządce i w growboxie.

Czym są enzymy?

Enzymy to substancje chemiczne, które zachowują się jak katalizatory - przyspieszają reakcje chemiczne między innymi substancjami. Pomagają więc w rozkładzie złożonych związków lub odwrotnie w ich tworzeniu. Bez enzymów życie takie, jakie znamy, nie byłoby możliwe.

Gdzie znajdziemy enzymy?

Wokół nas istnieje ogromna ilość enzymów, które są nierozerwalną częścią naszego codziennego życia. Najbardziej znanym przykładem tego, jak nam enzymy pomagają, jest trawienie — enzymy znajdują się w ludzkiej ślinie, w żołądku i w jelitach. Dodajemy je do środków czystości, wykorzystujemy przy gotowaniu jedzenia i piwa, tak samo jak przy produkcji sera czy wina.

Jeden enzym pomaga zawsze przy jednej konkretnej reakcji i reaguje tylko z jedną substancją. Jeśli na przykład w jelicie człowieka brakuje enzymu zwanego laktazą, nie zachodzi rozkład cukrów mlecznych (laktozy), co objawia się nieprzyjemnymi dolegliwościami, których unikniesz tylko ograniczeniem diety - enzymu bowiem nie da się zastąpić.

Do czego enzymy są przydatne hodowcom?

• Więcej składników odżywczych dla roślin

Enzymy przyspieszają rozkład złożonych cukrów, chityny, organicznych fosforanów i na przykład tłuszczów zwierzęcych. I po co to wszystko? Rozkładem złożonych cząsteczek uwalnia się mnóstwo cennych substancji - w glebie pojawia się więcej azotu, potasu, fosforu, cynku, żelaza oraz cukrów w formie przyswajalnej przez rośliny.

• Lepsze właściwości gleby

Dzięki szybszemu rozkładowi martwej materii organicznej w glebie uwalnia się nie tylko wiele składników odżywczych, ale także dużo miejsca. Sama gleba staje się bardziej napowietrzona i lepiej zatrzymuje wodę, więc korzeniom roślin nic nie stoi na przeszkodzie, by rosnąć i się rozwijać.

• Ochrona przed szkodliwymi mikroorganizmami

Równocześnie w glebie zostaje znacznie mniej okazji dla szkodliwych bakterii i grzybów, które mogłyby odżywiać się resztkami organicznymi — i szkodzić uprawianej roślinie. Niektóre enzymy rozkładają nawet ściany komórkowe patogenów, dzięki czemu roślina korzysta zarówno z prewencji, jak i z aktywnej ochrony.

• Szybszy i zdrowszy wzrost

Na domiar dobrego istnieją enzymy, które przyspieszają produkcję hormonów w roślinie. W połączeniu z ulepszonymi warunkami w glebie oraz ochroną przed szkodliwymi bakteriami i grzybami wspierają naturalny rozwój rośliny.

W efekcie otrzymujemy zdrową roślinę, której nic nie brakuje i która tylko przygotowuje się do wytworzenia najpiękniejszych owoców i kwiatów.

Wskazówka: Enzymy można użyć do oczyszczenia substratu między kolejnymi cyklami uprawy. Unikniesz w ten sposób stosowania chemicznych środków czyszczących.

Skąd pochodzą enzymy?

Enzymy są przecież najskuteczniejszymi katalizatorami, jakie znamy, dlatego wytwarzają je mikroorganizmy, zwierzęta i rośliny. Popularnym sposobem produkcji enzymów do upraw są mikroorganizmy — bakterie i grzyby (takie jak Bacillus i Trichoderma), które tworzą enzymy i jednocześnie żyją z roślinami w symbiozie. Jeśli chcesz dowiedzieć się o nich więcej, przygotowaliśmy dla Ciebie oddzielny artykuł.

Jak dodać enzymy do ogrodu na zewnątrz?

W klasycznym ogrodzie zwykle już występują mikroorganizmy produkujące enzymy (uwaga! mogą zostać zniszczone np. przez wysokie pH lub chemiczny oprysk), dodawanie enzymów w butelce zazwyczaj nie jest konieczne. Jeśli chcesz poprawić kondycję roślin, możesz je dodać na grządkę za pomocą zwykłego kompostu. Kompost jest bogaty zarówno w składniki odżywcze, jak i w pożyteczne grzyby i bakterie, które wytwarzają enzymy.

Inną opcją jest użycie własnego naparu kompostowego, nad którym masz większą kontrolę i który można przygotować szybciej. Na przykład Compost Tee od BioTabs jest gotowy już po czterech godzinach i ma wszystkie zalety tradycyjnego kompostowania.

Jak stosować enzymy w uprawach indoor?

Uprawy indoor czy boxy uprawowe to zamknięte systemy, gdzie pożyteczne i szkodliwe mikroorganizmy nie rozchodzą się łatwo. Dodawanie klasycznego kompostu często bywa dla wielu hodowców nie do przyjęcia (nawet pomijając zapach), ponieważ nie chcą wprowadzać patologii do starannie przygotowanego środowiska.

Istnieją jednak inne możliwości: możesz dodawać wyłącznie same enzymy — można je po prostu kupić w butelce (np. od Shogunu, Canny lub BioNovy). Dostępne są też mieszanki zawierające pożyteczne mikroorganizmy, które wytworzą enzymy. W produktach od Terra Aquatica, Plant Success lub Biobizz znajdziesz wybrane mikroby, które wyłącznie przysłużą się roślinom.

Wskazówka: Enzymy przydadzą się przy każdym stylu uprawy roślin - także w systemie hydroponicznym.

Na co uważać?

Enzymy działają tylko w określonych warunkach. Zmiany temperatury, ciśnienia czy pH im szkodzą, podobnie jak koloniom mikroorganizmów, a w efekcie też roślinom. Jeśli to możliwe, staraj się ograniczać wszelkie wahania do minimum.

Jeśli chcesz dodać enzymy lub mikroorganizmy z butelki, zwróć szczególną uwagę na temperaturę przechowywania. Zarówno zbyt wysokie, jak i zbyt niskie temperatury mogą dezaktywować enzymy i zabić mikroorganizmy.

Warto też uważać na etykiety. Producenci czasem mieszają pojęcia takie jak enzym i mikroorganizm, ale efekt jest w gruncie rzeczy podobny — albo dodajesz bezpośrednio katalizator, albo coś, co go wytwarza. Na butelce często jest napisane ogólnie „enzymy” bez wyszczególnienia konkretnych nazw, co jednak nie wpływa na skuteczność — na kompoście też raczej nie znajdziesz etykietki „zawiera celulazę, amylazę i lipazę”.

A gdybyśmy to mieli podsumować?

Enzymy to substancje, które przyspieszają reakcje chemiczne. W kontekście upraw roślin ich największy wkład polega na poprawie jakości substratu. Poprawiają napowietrzenie, zdolność zatrzymywania wody oraz zwiększają ilość składników odżywczych dostępnych dla rośliny. Dodając enzymy, na pewno nic nie zepsujesz — wręcz przeciwnie. Może się zdarzyć, że to właśnie one są tym, czego Twoim roślinom brakowało przez lata, niezależnie od tego, czy uprawiasz na zewnątrz, czy w środku.

Jeśli podczas czytania artykułu pojawiły się jakieś pytania dotyczące enzymów i ich zastosowania w uprawie roślin, nie wahaj się napisać na adres info@higarden.cz - jesteśmy do dyspozycji.

Polecamy te produkty:

• Advanced Hydroponics Enzymes +
• Shogun Zenzym
• BioNova BN-Zym

Inne artykuły:

• Pożyteczne mikroorganizmy (mikroby) są niezastąpionymi pomocnikami
• Dlaczego nie łączyć preparatów na bazie krzemu z pożytecznymi mikroorganizmami?
• BIOTABS – organiczne nawozy i dodatki do gleby