Jak uprawiać papryczki chilli?

Przeczytaj wszystko, co musisz wiedzieć o uprawie popularnych ostrych papryczek. Jeśli uwielbiasz chilli, wystarczy Ci kompletny growbox z akcesoriami i masz zapewnione pikantne zbiory kilka razy w roku. Podamy też wskazówki dotyczące uprawy chilli w ogrodzie lub w szklarni. Niezależnie od tego, czy wolisz uprawę papryczek chilli indoor czy outdoor, po zakupieniu nie będziesz już musiał chodzić do sklepu, a dodatkowo będziesz mógł wybrać konkretne odmiany, którymi się rozkoszujesz.

Odmiana i ostrość to cechy, które odgrywają ważną rolę jeszcze zanim zabierzesz się za uprawę papryczek chilli. Poszczególne odmiany chilli wymagają specyficznych warunków uprawy. Te różnice nie powinny jednak niepotrzebnie powstrzymywać początkujących, dlatego maksymalnie uprościmy wszystko tak, abyś mógł rozpocząć uprawę papryczek chilli z myślą o ostrych i soczystych zbiorach. Wystarczy unikać kilku podstawowych błędów i braków, na które się skupimy.

Wcześniejsze wysiewanie papryczek chilli

• Jakość nasion i czas kiełkowania

Żywe nasiona to podstawa. Podstawowym warunkiem jest, aby nie były przechowywane dłużej niż 3 lata. Aby zapewnić zdolność kiełkowania, powinny być przechowywane w suchym, ciemnym i chłodnym miejscu. Z wyjątkiem odmiany capsicum pubescens, której nasiona naturalnie są czarne, nie należy wysiewać nasion z czarnymi plamkami. Niepożądane są także wyraźne odkształcenia mechaniczne, zmiękczenie lub widoczne działanie szkodników czy pleśni. Warto selekcjonować nasiona. Wybieraj tylko największe o sprawdzonej historii i jasnym potencjale genetycznym.

Jeśli chodzi o wcześniejsze wysiewanie papryczek chilli, zapewne najbardziej interesuje Cię to, po jakim czasie od rozpoczęcia kiełkowania możesz spodziewać się nowych przyrostów. U większości odmian czas kiełkowania wynosi maksymalnie trzy tygodnie. Odmiany takie jak Habanero czy Tupin potrzebują jednak dwukrotnie więcej czasu, czyli nawet do sześciu tygodni.

Prawidłowe wyznaczenie terminu

Kluczowe jest ustalenie terminu wysiewu, jeśli papryczki chilli uprawiasz gdzie indziej niż w growboxie. W pionowym namiocie do uprawy nie musisz martwić się o terminowanie, co jest dużą zaletą uprawy chilli metodą indoor. Wadą jest zużycie energii elektrycznej przez źródło sztucznego oświetlenia. Na słońcu rośliny chilli potrzebują średnio 6–9 miesięcy do dojrzenia owoców. Z tego wynika, że przy uprawie na zewnątrz (outdoor) trzeba przygotować młode siewki przed ostatnimi przymrozkami wczesną wiosną, najlepiej przesadzić je na zewnątrz po ostatnich przymrozkach i zbierać dojrzałe owoce przed pierwszymi zimowymi mrozami.

Podłoża do siewu i warunki klimatyczne

Warunki klimatyczne w Europie Środkowej nie sprzyjają oczywiście uprawie papryczek chilli na zewnątrz, i właśnie wcześniejsze wysiewanie jest jednym z czynników, dzięki którym można skompensować niekorzystny klimat. Inną opcją są tunele foliowe lub szklarnie, których zaletą jest wydłużenie okresu wegetacyjnego i przybliżenie się do optymalnych warunków klimatycznych. Warto oczywiście też wybierać do uprawy odmiany chilli jak najbardziej odporne.

Jakie medium wybrać do udanego wcześniejszego wysiewu papryczek chilli? Najdelikatniejszą metodą kiełkowania jest użycie rockwoolu, czyli wełny mineralnej, z której wykonane są popularne kostki sadzeniowe Grodan. Są one inertne, więc doskonale nadają się także do uprawy hydroponicznej papryczek.

Do wcześniejszego wysiewu możesz też użyć wysokiej jakości substrat, ale pamiętaj, aby był sterylny. Przy użyciu substratu ważne jest, by nie wysiewać nasion na głębokość większą niż 3 mm pod jego powierzchnią.

Podczas kiełkowania i wcześniejszego rozwoju ważne jest utrzymanie w przestrzeni uprawowej optymalnej temperatury i stosunkowo wysokiej wilgotności. Mini szklarenki, parniki lub propagatory (w połączeniu z lampą do wzrostu) ułatwią Ci pracę przy wcześniejszym siewie i zwiększą prawdopodobieństwo uzyskania żywotnych sadzonek. Prostą drogą do udanego kiełkowania nasion i wcześniejszego rozwoju sadzonek chilli jest praktyczny zestaw propagacyjny SMALL.

Na początku artykułu wspomnieliśmy, że poszczególne odmiany mają swoje specyficzne wymagania. Dla uproszczenia możemy podać temperaturę 29 °C jako uniwersalną dla papryczek chilli. To właśnie w parniku uda Ci się utrzymać stałą temperaturę znacznie łatwiej. Dotyczy to również sytuacji, gdy chcesz utrzymać optymalną temperaturę dla konkretnej odmiany. Podajmy kilka przykładów. Odpowiednia temperatura do kiełkowania tropikalnych odmian z rodzaju chinense to 24–32 °C, natomiast do kiełkowania odmian z rodzaju annuum warto utrzymywać temperaturę w zakresie 10–24 °C.

Nasz TIP: Dostarczy młodym roślinom niezbędnych mikroelementów w okresie, gdy są jeszcze słabe i najbardziej tego potrzebują. Świetne odżywianie dla sadzonek wszystkich odmian chilli!

Przesadzanie roślin chilli

Im więcej pomożemy młodym roślinom na początku rozwoju — i nie dotyczy to tylko papryczek chilli — tym więcej odwdzięczą się stabilnym wzrostem, witalnością i jakością plonów w dojrzałości.

W fazie wcześniejszego wysiewu kluczowe były temperatura i wilgotność wewnątrz przestrzeni uprawowej. Gdy na roślinie pojawią się liścienie, do tych czynników dodaje się także światło! Dzień powinien być już wystarczająco długi podczas przesadzania roślin chilli. Jeśli młode rośliny mają niedobór światła, możesz im doświetlać (patrz niżej). Niedobór światła można rozpoznać po tym, że rośliny wyciągają łodygę, stają się kruche i niestabilne.

Jeżeli uprawiasz rośliny indoor w growboxie, polecamy szczególnie pełnospektralne oświetlenie LED marki Lumatek, które doskonale symuluje naturalne światło słoneczne. Więcej dowiesz się w oddzielnym artykule poświęconym porównaniu najlepszych świateł LED. W propagatorach lub do doświetlania zacienionych miejsc w tunelu użyjesz dodatkowo 100W pełnospektralnej lampy Lumatek BAR 2.9. Jako źródło światła można też użyć lamp wyładowczych — temat uprawy pod sztucznym oświetleniem oraz różnice technologiczne zostały omówione w osobnym artykule: HPS vs. LED.

Do podłoża uprawnego lub ziemi przesadzaj młode rośliny razem z bryłą z rockwoolu. Dzięki temu nie będziesz niepotrzebnie szarpać rośliny za korzenie i zwiększysz szansę na udane przesadzenie. Dotyczy to także sytuacji, gdy do kiełkowania użyłeś tabliczek torfowych. Jiffy Tutaj jeszcze krótko wracamy do wyboru medium do sadzenia: chociaż rockwool i Jiffy umożliwiają przesadzenie młodej rośliny z bryłą korzeniową, otoczka tabletek torfowych z czasem rozpada się i nie hamuje wzrostu korzeni. Fakt, że rockwool się nie rozkłada, może z kolei sprawiać problemy słabszym roślinom podczas wzrostu lub wymiany substancji. Jeśli używasz systemów hydroponicznych, postaw na rockwool. Jeżeli kiełkowałeś na mokrym papierze lub inną metodą, pamiętaj, że pierwsze korzenie są bardzo wrażliwe i przy przesadzaniu wymagają jak najdelikatniejszej manipulacji.

Minimalny rozmiar doniczki do uprawy jednej rośliny papryczek chilli to co najmniej 10x10 cm. Zalecamy wypróbować zamiast tanich plastikowych doniczek przewiewne doniczki, na przykład HERCULES.

Pielęgnacja dorosłych roślin chilli

W kwestii pielęgnacji dorosłych roślin ponownie skupimy się na kluczowych czynnikach prowadzących od bezproblemowego dojrzewania do intensywnego i świeżego smaku ostrych owoców:

• Światło: Ostre papryki, podobnie jak słodkie, zaliczamy do roślin światłolubnych. Jeśli uprawiasz chilli na zewnątrz, ważne jest wybranie miejsca, które otrzymuje jak najdłużej promienie słoneczne w ciągu dnia. Wystarczająca ilość światła słonecznego (w uprawie indoor zastępuje je oświetlenie full-spectrum) oznacza też energię potrzebną roślinom do wytworzenia systemu korzeniowego, kwiatów i przede wszystkim owoców. Ważne jest wybranie miejsca o odpowiedniej intensywności światła, jednak nadmiar również szkodzi, więc w gorące letnie miesiące bądź ostrożny, zwłaszcza jeśli uprawiasz chilli w szklarni ze szkłem przezroczystym, by rośliny się nie poparzyły. Papryczki chilli wymagają nieco nietypowej fotoperiodu: 14 godzin światła — 10 godzin ciemności.
• Temperatura: Dobrą informacją jest to, że na rynku znajdziesz aklimatyzowane odmiany. Są one wstępnie przystosowane do naszych warunków klimatycznych, ale to nie znaczy, że natura nie ma wpływu — te odmiany zachowują tendencję do powrotu do wymagań swoich pierwotnych, tropikalnych terenów. Dlatego źle znoszą przymrozki, a niskie temperatury je bardzo osłabiają, co może prowadzić np. do spowolnienia wzrostu. Nie ma sensu sadzić sadzonek w dniach o krótkim nasłonecznieniu, gdy na zewnątrz jest jeszcze dość chłodno. Przeciwnym ekstremum są zbyt wysokie temperatury powyżej 35 °C, typowe dla niewietrzonych szklarni, które powodują poważne problemy z wymianą substancji u dorosłych roślin. Papryczki chilli docenią przepływ powietrza w górnych partiach roślin. W outdoorze za to zadba wiatr. W szklarni zalecamy częste wietrzenie, najlepiej przy suficie. W uprawie indoor przyda Ci się wentylator cyrkulacyjny.

• Wilgotność: Wysoka wilgotność powietrza jest korzystna podczas kiełkowania i wcześniejszego rozwoju np. w parniku, jak już wspomniano. Jednak, choć może to być zaskakujące dla roślin pochodzących z tropików, dorosłym paprykom chilli wysok a wilgotność już nie służy. Typowym problemem są zaparowane tunele foliowe, które są słabo wentylowane. Praktycznie każde niewystarczająco wentylowane środowisko uprawowe sprzyja powstawaniu pleśni. Z wilgotnością związane jest też podlewanie. Dorosłe rośliny chilli należy podlewać letnią, dobrze odstananą wodą. Początkujący często popełniają poważny błąd latem, gdy podlewają rośliny zimną wodą — rośliny doznają szoku termicznego. Innym częstym błędem, którego należy unikać, jest stale przemoczone podłoże. Idealny stan to podłoże lekko i regularnie wilgotne. W okresie dojrzewania owoców zalecamy nieco ograniczyć podlewanie, aby zapobiec powstawaniu naprężeń osmotycznych w owocach, które powodują pękanie dojrzewających papryk. Ograniczenie podlewania w tej fazie jest też pożądane ze względu na zwiększanie ostrości końcowego produktu. Zastanawiasz się, co wpływa na stopień ostrości poszczególnych rodzajów papryczek chilli? To substancja zwana kapsaicyną, której stężenie decyduje o ostrym smaku danej odmiany, a na podstawie ostrości można też w przybliżeniu ocenić czas do zbioru — zazwyczaj im ostrzejsza odmiana, tym dłużej dojrzewa.

Nasz TIP: Nie tylko przy chilli obowiązuje zasada, że im czystszą wodą podlewasz rośliny, tym zdrowsze i smaczniejsze będą Twoje plony. Dlatego polecamy przeczytać artykuł Reverzni osmoza (RO).

• Właściwości gleby: Przygotowanie podłoża jest ważne. Dobrze spulchniona gleba lub przewiewny substrat to świetna baza dla obfitych plonów. W tym celu warto wzbogacić substrat dla papryczek chilli o perlit i vermikulit. Do uprawy papryk najlepsza jest gleba zasadowa. W hydroponice najczęściej używa się kulek z ekspandowanej gliny znanych jako keramzyt (hydroton).

Nasz TIP: Jeśli szukasz dobrej ziemi, która pozwoli Ci wyhodować chilli w jakości bio, polecamy na przykład BioNova Bio Soilmix.

• Nawozy: Najważniejsze pierwiastki w odżywianiu papryk to węgiel, azot, fosfor, potas, wapń, siarka, mangan, magnez, żelazo, miedź, cynk, bor, molibden. Przy uprawie papryczek chilli możesz sięgnąć po wysokiej klasy nawozy marki Jungle Indabox, wyprodukowane w Czechach, które dzięki linii produktowej Jungle GARDEN są specjalnie dostosowane do uprawy papryczek chilli. Potrzebujesz podstawowego nawozu Garden BASE oraz specjalistycznego składnika do nawożenia papryczek chilli G11. (Ten sam schemat możesz zastosować także dla innych popularnych roślin, jak zioła, warzywa, owoce czy kwiaty ozdobne, w tym róże.) Już od początku fazy wegetatywnej możesz wypróbować także premiumowy płynny nawóz Chilli Focus od Growth Technology.

Ochrona roślin: Już wyjaśniliśmy, że zbyt mokra gleba lub zaparowane środowisko uprawowe sprzyjają chorobom grzybowym. Ponadto nie zostawiaj papryczek na zewnątrz wśród chwastów, które stanowią schronienie dla szkodliwych owadów. Regularnie kontroluj rośliny w trakcie cyklu uprawy i stawiaj przede wszystkim na profilaktykę. Doskonałym pomocnikiem w ochronie upraw chilli będzie na przykład Canna CURE - oprysk przeciw szkodnikom. Więcej informacji znajdziesz w oddzielnym artykule: Jak radzić sobie ze szkodnikami?

Hydroponiczna doniczka — łatwa uprawa papryczek chilli

Na koniec zostawiliśmy bardzo praktycznego pomocnika! Jest nim hydroponiczna doniczka, bardzo popularna wśród domowych hodowców chilli! Ten designerski element w praktyce stanowi system cyrkulacyjny, który automatycznie uruchamia się co trzy godziny dzięki wbudowanej pompie, która przepłukuje cały keramzyt, a Ty jedynie wymieniasz pożywkę. Nie są potrzebne żadne zegary sterujące, żadne podlewanie — doniczka działa automatycznie po podłączeniu do gniazdka.

Jeśli nie masz jeszcze doświadczenia w uprawie papryczek chilli, początkującym polecamy na start mniej ostre odmiany, które są zwykle mniej wymagające, takie jak na przykład Tabasco, Habanero Chocolate, Apache, Giallo lub Serrano Balin.

Nie wahaj się pytać o wszystko, co Cię interesuje. Chętnie doradzimy również przy wyborze konkretnych produktów i ich stosowaniu. Jesteśmy do dyspozycji pod znanym adresem e-mailowym info@higarden.cz. Czekamy na Twoje pytania!

Dodatkowo polecamy te produkty:

• BioNova VitaSol
• Nawozy Shogun
• Cyfrowy termometr‑wilgotnościomierz VF z sondą zewnętrzną
• Wszystko do uprawy papryczek chilli

Co czytać dalej:

• Enzymy
• Jaką wodą podlewasz swoje rośliny?
• Jak prawidłowo przechowywać zbiory?