Jak zwiększyć zawartość terpenów w plonie?

W dzisiejszym artykule skupimy się na tym, jak w pełni wykorzystać potencjał uprawy aromatycznych i leczniczych gatunków roślin. Pachnących ziół, takich jak lawenda, a także na przykład owoców cytrusowych. Dowiesz się, jak sprawić, aby Twój plon na zawsze wyróżniał się wyjątkowo intensywnym aromatem. Jak sugeruje tytuł artykułu, przede wszystkim należy zmaksymalizować ilość zawartych terpenów, odpowiedzialnych nie tylko za przyjemny zapach, lecz także za korzystne działanie na naszą kondycję fizyczną i psychiczną.

To właśnie terpeny, jako specyficzne związki organiczne, nadają poszczególnym roślinom ich niepowtarzalny aromat. To proste: im więcej terpenów, tym intensywniejszy aromat możemy oczekiwać. Piękne i zdrowe rośliny powinny każdego hodowcę pozytywnie zaskoczyć silnym naturalnym zapachem, dlatego teraz wyjaśnimy wszystko, co istotne w kontekście wysokiej zawartości terpenów w każdym plonie.

Tych lotnych związków, tworzących się w trichomach na powierzchni liści roślin, występują w przyrodzie dziesiątki tysięcy rodzajów, a każdy terpen ma swoje własne, wyjątkowe aromaty. A ponieważ natura jest mistrzynią alchemii, gdy powąchamy daną roślinę, zapach, który wyczujemy, to kombinacja terpenów dominujących w danej chwili. Jak zobaczysz w dalszej części tekstu, zapach nie jest jedynym powodem, dla którego warto dążyć do maksymalnej zawartości terpenów w każdym plonie. Wymieńmy przynajmniej te najważniejsze:

• Limonen: na początku artykułu wspomnieliśmy owoce cytrusowe — to właśnie limonen odpowiada za ich świeży zapach. Dodatkowo wykazano dla tej substancji liczne korzyści zdrowotne, takie jak działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające czy przeciwstresowe.
• Myrcen: trawa cytrynowa, mango, tymianek czy chmiel — wszędzie tam przeważa myrcen, którego niewielkie ilości dodaje się nawet do piwa.
• Pinen: ten terpen o korzennym, leśnym zapachu dobrze znają zielarze, którzy od dawna wykorzystują jego korzystne właściwości w łagodzeniu stanów zapalnych czy problemów o charakterze astatycznym. Pinen występuje obficie np. w drzewach iglastych, pomarańczach, rozmarynie, koperku czy pietruszce.
• Beta-kariofilen: korzenny i drzewny aromat tego terpenu jest najbardziej znany dzięki goździkom. Nic dziwnego, że w zielarstwie i medycynie naturalnej goździki często stosuje się przy bolesnych problemach zębów. Beta-kariofilen łagodzi ból, ponieważ w organizmie bierze udział w uwalnianiu analgetycznych endorfin, a jednocześnie tłumi także psychiczny aspekt odczuwania bólu. Poza goździkami znajdziemy go np. w czarnym pieprzu czy bazylii.
• Eukaliptol: znaczne ilości tego terpenu znajdziemy oprócz eukaliptusa także w szałwii lekarskiej, piołunie, liściu laurowym czy w kardamonie.
• Nerolidol: drzewny i ziemisty zapach tego terpenu najłatwiej porównać do świeżej kory drzew. Nerolidol występuje w imbirze, jaśmi nie, kajeputu, lawendzie, trawie cytrynowej, eukaliptusie, bazylii, czarnej i zielonej herbacie, kardamonie, stewii, estragonie, aloizji cytrynowej, tymianku czy anyżu. Co ciekawe, liczne badania wskazują na możliwe działanie przeciwzapalne lub neuroprotekcyjne tego terpenu, a w naturze pełni również ochronną rolę przed zjadaniem przez niektóre roślinożerne gatunki.

Po przedstawieniu jednych z najbardziej znanych i użytecznych aromatycznych terpenów, możemy przejść do metod, które pozwalają hodowcom maksymalnie wspierać ich zawartość w końcowym plonie.

Czynniki mające największy wpływ na zawartość terpenów w plonie

• Staranny wybór odmiany

Należy brać pod uwagę, że obecność i skład rzadkich terpenów w plonie w dużej mierze determinuje już genetyka wybranej odmiany. Genetyka danej odmiany lub fenotypu wręcz określa, który terpen będzie dominował w profilu zapachowym, a który może być w ogóle niewystępujący. Jeśli więc przy uprawie leczniczych ziół oczekujesz konkretnych właściwości zdrowotnych związanych z dominującymi terpenami, warto wcześniej zainteresować się wyborem genetyki pod kątem tych terpenów i odpowiednio dobrać odmianę, której następnie poświęcisz należytą opiekę podczas uprawy w growboxie, w szklarni lub w ogrodzie.

• Optymalne warunki uprawy

Ten punkt nie powinien być zaskoczeniem — jeśli zapewnisz swoim roślinom stabilne i sprzyjające mikroklimaty, odwdzięczą się one wysoką produkcją cennych aromatycznych związków. Najłatwiej osiągniesz to w namiocie uprawowym, a satysfakcja ze zbiorów o wysokiej zawartości terpenów może pojawiać się kilka razy w roku (zob. np. osobny artykuł: Wybór pierwszego namiotu uprawowego — wszystko, co trzeba wiedzieć).

NASZA WSKAZÓWKA: Odkryj nowoczesne growboxy Garden Highpro!

Ponadto należy unikać degradacji już wytworzonych terpenów z powodu niewłaściwych warunków uprawy, co byłoby wielką stratą i znacząco wpłynęłoby na jakość oraz wartość Twojego plonu. Zwróć szczególną uwagę na niedostateczną wilgotność oraz zbyt wysokie temperatury. Najbardziej krytycznym okresem jest faza późnego kwitnienia — to wtedy rośliny zwykle wyprodukowały większość terpenów. Ponieważ terpeny są lotne, jako hodowca musisz zrobić wszystko, by chronić dojrzewające rośliny przed wysokimi temperaturami, zarówno przy uprawie outdoor w gorące letnie miesiące, jak i w uprawie indoor, gdzie przez cały rok optymalne warunki zapewni również dobra pěstební wentylacja.

• Spektrum i intensywność źródła światła

Światło ma ogromny wpływ na produkcję terpenów. Zarówno lampy uprawowe, jak i słońce dostarczają roślinom światła niezbędnego do zasilania kluczowych procesów biochemicznych, z których czerpią energię do produkcji terpenów.

Z drugiej strony warto podkreślić, że nie zwiększysz zawartości aromatycznych związków przez nadmierne natężenie światła padającego na rośliny. Zbyt intensywne oświetlenie prowadzi do tzw. wybielania kwiatów, a wraz z nim niemal do całkowitej utraty terpenów.

Chętnie pomożemy w wyborze odpowiedniej lampy do growboxu, a możesz też skorzystać z gotowych kompletów setów growboxów. Na ten temat przygotowaliśmy też dla Ciebie następujące artykuły:

• Uprawa pod sztucznym oświetleniem: HPS vs. LED
• Jak wysoko zawiesić lampę nad szczytami roślin?

Doświadczenia profesjonalnych hodowców z całego świata jasno wskazują, że całkowitą zawartość terpenów w roślinach można skutecznie zwiększyć ekspozycją na ultrafioletowe spektrum UV-A i UV-B. To spektrum jednak nie występuje w zwykłych lampach uprawowych. Dlatego istnieją dodatkowe źródła światła stworzone specjalnie w tym celu (zob. osobny artykuł: Jak wykorzystać promieniowanie UV w uprawie indoor?).

Niektórzy hodowcy zastanawiali się również, dlaczego rośliny uprawiane na otwartym powietrzu, wystawione na naturalne promienie słoneczne, wykazują znacznie wyższą zawartość terpenów niż te uprawiane w szklarni czy tunelu foliowym. Wynika to z faktu, że słońce emituje promieniowanie ultrafioletowe, które folie i poliwęglany często filtrują, aby wydłużyć trwałość materiału, zanim dotrze ono do roślin.

• Termin zbioru

Wspominaliśmy już, że najwięcej terpenów znajduje się w roślinach w późniejszych fazach kwitnienia. Stosunek i zawartość terpenów zmienia się podczas dojrzewania roślin, dlatego dla najlepszych rezultatów kluczowy jest odpowiedni moment zbioru. Nawet początkującym jest jasne, że niedojrzałe kwiaty nie osiągnęły jeszcze pełnego potencjału terpenowego. Z kolei terpeny w przejrzałych kwiatach czy owocach stopniowo się degradują. Zanim więc zdecydujesz się na zbiór, jeśli masz taką możliwość, skonsultuj się zwłaszcza na początku z bardziej doświadczonym hodowcą — z czasem nabierzesz wprawy i rozpoznasz idealny moment na zbiory bogate w terpeny samodzielnie.

• Ogólne zdrowie roślin

Jeśli Twoje rośliny zaatakują szkodniki lub choroby, produkcja terpenów gwałtownie spadnie. Dlatego nie warto lekceważyć profilaktyki. Przygotowaliśmy też dla Ciebie następujące artykuły:

• Jak poradzić sobie ze szkodnikami?
• Jak radzić sobie z chorobami roślin?

• Prawidłowe odżywianie roślin

W ofercie naszego sklepu znajdziesz wiele sprawdzonych nawózów i stymulatorów, które potrafią zmaksymalizować zawartość aromatycznych i prozdrowotnych związków w uprawianych roślinach. Na wyższą zawartość aromatów i cukrów w plonie wpływają na przykład popularne organiczne nawozy BIOCANNA, które w przeciwieństwie do nawozów mineralnych zawierają szerokie spektrum różnych substancji roślinnych powstających w wyniku aktywności pożytecznych mikroorganizmów w strefie korzeniowej. Oprócz podstawowych nawozów organicznych Canna BIO Vega (100% nawóz organiczny do wzrostu) i Canna BIO Flores (100% nawóz organiczny do kwitnienia) podobny mechanizm działania ma także dodatek CANNABOOST Accelerator, który znacząco stymuluje i przyspiesza metabolizm roślinny. Oprócz zwiększania aktywności fotosyntetycznej zawiera regulatory roślinne, które gwarantują większe plony oraz lepszy smak i zapach końcowego plonu. To silny stymulator, który zwiększy koncentrację wonnych terpenów, na ile to tylko możliwe!

Jeśli chcesz zapytać nas o inne wysokiej jakości nawozy i dodatki, które podniosą koncentrację terpenów w Twoim plonie do maksimum i przyczynią się tym samym do zwiększenia jego całkowitej wartości, lub masz jakiekolwiek inne pytania, nie wahaj się skontaktować z nami na znany adres e-mail info@higarden.cz.

Dodatkowo polecamy następujące produkty:

• LED Set 720W Lumii Black
• Ventilátor s klipsem PF 15cm 15w 2 rychlosti
• Plant Success Mycorrhizae Great White Granular 1

Co przeczytać dalej:

• Aqua Master Tools – cyfrowe przyrządy pomiarowe z Holandii
• BIOTABS – nawozy organiczne i dodatki do gleby
• Pożyteczne mikroorganizmy (mikroby) są niezastąpionymi pomocnikami